Siła męstwa

Brygada została rozlokowana na najbardziej wysuniętym na północ skrzydle armii i pozostawaliśmy w kontakcie z sąsiednimi polskimi oddziałami. Cały front armii rozciągnął się na ponad osiemdziesiąt kilometrów. Nadchodziły do nas wieści, że polska 3. Armia, która miała w swym składzie naszą 6. Dywizję Piechoty, sformowaną z naszych żołnierzy, którzy byli wcześniej przetrzymywani przez Polaków jako jeńcy wojenni, zdobyła Kijów, a nasz głównodowodzący był przyjmowany w Kijowie. Z początku nie wiedzieliśmy, dlaczego nie posuwamy się dalej na wschód, lecz na początku czerwca zorientowaliśmy się z komunikatów, że bolszewicy skoncentrowali w rejonie Łypowca na południowym froncie przeciwko Polakom i przeciw nam Konną Armię Budionnego. Dlatego też polskie dowództwo wstrzymało ofensywę, aby zniszczyć Budionnego operując z przygotowanych pozycji. Jednakże po kilku próbach Budionny zdołał się przebić przez polski front w pobliżu Samhorodka, a Polakom nie udało się go powstrzymać, pomimo uzupełnienia topniejących szeregów jednostek przez odwody. Odwrót rozpoczął się na całej linii frontu od Kijowa po Dniestr, jednakże mimo ogromnej przewagi liczebnej bolszewików nie udało im się otoczyć i zniszczyć żadnej ukraińskiej ani polskiej jednostki. Sytuacja jeszcze bardziej się komplikowała za sprawą faktów dezercji, wywołanych naszą porażką. W rzeczywistości dezercje nie zdarzały się na tak masową skalę, jak w zeszłym roku, ponieważ ludzie doświadczyli już co znaczy bolszewicki „raj”, lecz mimo wszystko nasze szeregi topniały. Kiedy wycofując się na zachód weszliśmy do Galicji, duża część galicyjskich żołnierzy również rozeszła się po domach. Kolejna, całkiem spora część 5. Dywizji Chersońskiej przekroczyła Karpaty i przeszła na terytorium Czechosłowacji.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.